TEHERAN – co zobaczyć

// w Iranie byłam w 2012 r., 2014 r., a po raz ostatni w 2018 r.
//waluta Iranu – rial. Oznaczenia IRR. Persowie często podają cenę w tomanach (1 toman to 10 IRR). Kurs: 1 IRR = 0,000090 PLN czyli jak widać trzeba liczyć zera, a po wymianie waluty stajecie się milionerami 🙂

Zapraszam na mojego fb: https://www.facebook.com/olazplecakiem/
Instagram: @olazplecakiem

Teheran

Teheran – stolica Iranu jest często pomijana. Duże, bo prawie 9-cio milionowe miasto, tłoczne i głośne nie zachęca podróżników, żeby zostać tutaj dłużej. Uważam, że niesłusznie. Warto tu zostać 2-3 dni, żeby odkryć to miasto.

Co zobaczyć w Teheranie? Oto lista moich propozycji (kolejność przypadkowa).

PAŁAC GOLESTAN

Stacja metra: Panzdah Khordad, trzeba podejść ok. 300m.
Godziny otwarcia: 9:00-17:00
Opłata: wejście ogólne (IRR 150 000), główne sale (IRR 150 000), inne galerie i sale (IRR 150 000). 

Przy zakupie biletów warto zapytać się obsługi co warto zobaczyć.
Pałac Golestan w tłumaczeniu oznacza Pałac kwiatów. Kompleks składa się z 17 obiektów, w tym pałaców, muzeów i sal. Pałac Golestan jest byłym królewskim kompleksem dynastii Kadżarów. Jest to jeden z najstarszych zabytków w mieście i ma status światowego dziedzictwa UNESCO (od 2013r).

Golestan Palace należy do grupy budynków królewskich, które były kiedyś zamknięte, niedostępne dla „szarego człowieczka”.  Pałac został zbudowany za panowania Tahmaspa I (XVIw) z dynastii Safawidów, a później został odnowiony przez Karima Khana z dynastii Zand (XVIIIw). Podczas ery Pahlawi  pałac Golestan był używany tylko do oficjalnych uroczystości królewskich, ponieważ dynastia Pahlawi zbudowała swój własny pałac  w Niavaran. Najważniejszymi ceremoniami odbywającymi się w pałacu w epoce Pahlawi były koronacja Rezy Szaha  na marmurowym tronie i koronacja Mohammada Rezy Pahlawi w sali muzealnej. W latach 1925-1945 duża część budynków kompleksu została zniszczona na polecenie Rezy Shaha. Uważał, że wielowiekowy pałac Kadżarów nie powinien utrudniać rozwoju nowoczesnego miasta. W miejscu starych budynków wzniesiono budynki komercyjne o nowoczesnym stylu lat 50. i 60. (źródło: wikipedia)
Film >>>KLIK<<< od 0:14

SAAD ABAD

Najbliższa stacja metra: Tajrish oddalona od kompleksu ponad 2km, niestety nie ma dogodnego środka komunikacji publicznej, dlatego warto tam pojechać taksówką).
Godziny otwarcia: 9:00-17:00 (na jakimś blogu wyczytałam, że w poniedziałki jest nieczynne, ale nigdzie tego nie mogłam potwierdzić).
Opłata: wejście IRR 150 000, za każdy kolejny pałac IRR 150 000. Przy zakupie biletów dostajemy mapkę z zaznaczonymi obiektami. Między obiektami krąży płatny bus.

Znajduje się na terenie 180-cio hektarowego parku, który leży w dzielnicy zamieszkiwanej przez klasę średnią. Niegdyś pałace służyły jako letnie rezydencje szachów z dynastii Kadżarów i Pahlawich. Pochodzą z XIX i XX wieku i w zamierzeniu miały służyć jako przykład perskiej architektury i sztuki. Po obaleniu dynastii Kadżarów, dynastia Pahlawi przejęła ten pałac. Miejsce składało się z 18 rożnych pałaców, z których większość powstała za czasów Szaha Mohammada Reza. Dziś przylega do kompleksu oficjalna rezydencja prezydenta Iranu.
Najważniejsze i najciekawsze są dwa pałace:

• Pałac Zielony, który był miejscem spotkań szacha Rezy z dynastii Pahlawich z gośćmi. Reza Shah mieszkał i pracował tam przez wiele lat. Zewnętrzna część pałacu została wykonana z rzadkiego zielonego marmuru z kopalni w Iranie.
• Pałac Narodu (Biały), gdzie znajdowała się królewska rezydencja. Jest on, także największy w całym kompleksie. Obok znajduje się słynna para butów. 
• Muzeum braci Omidvar – bracia Omidvar – Eisa i Abdollah – byli słynnymi podróżnikami, którzy podróżowali przez 10 lat. W ty,m czasie zgromadzili wiele podróżniczych pamiątek oraz nakręcili 16 godzinny film dokumentalny, który był grany, bez przerwy, przez 10 lat w kinach.
• Muzeum królewskich samochodów 

Film >>>KLIK<<< od 6:17

BYŁA AMBASADA USA

Stacja metra: Taleghani, słynne murale są po lewej stronie
Godziny otwarcia: –
Opłata: –

Miejsce słynące z murali, włącznie z portretem Statuy Wolności która ma trupią głowę. W ogrodzie mieści się antyamerykańska wystawa plakatów, a w budynku utworzono muzeum poświęcone zbrodniczej i imperialistycznej polityce Stanów Zjednoczonych. Na jego drugim piętrze, gdzie kiedyś urzędowało CIA, zaaranżowano wystawę poświęconą działalności agencji nie tylko w Iranie, ale na całym Bliskim Wschodzie.

NARODOWE MUZEUM BIŻUTERII – MUZEUM KLEJNOTÓW

Stacja metra Sa’adi, trzeba podejść ok 600m
Godziny otwarcia: od soboty do wtorku od 14.00 – 16.30
Opłata: 200 000R

W muzeum znajdują się wszystkie irańskie klejnoty królewskie, które były gromadzone przez dynastie królewskie. Najbardziej znanym klejnotem tego muzeum jest diament “Daryaye Noor”. Ten XVII-wieczny kamień to nie tylko jeden z najstarszych różowych diamentów na świecie, lecz także największy klejnot o takiej barwie, jaki kiedykolwiek odkryto i jedyny, który ma ponad 100 karatów. Jego nazwa jest tłumaczona z perskiego na Morze/Ocean Światła. Nazwa została nadana  najprawdopodobniej po tym, jak zrabowano go z Indii. Dokonał tego XVIII-wieczny władca Iranu i założyciel dynastii Afszarydów Nadir Szah Afszar. 

W muzeum możemy zobaczyć korony dynastii Pahlavi czy tiarę Noor-ol-Ain, w której znajduje się również jeden z największych różowych diamentów, a także jeden z największych skarbów Iranu czyli Pawi Tron. Oraz wiele, wiele innych skarbów.
Film >>>KLIK<<< od 7:20

WIELKI BAZAR

stacja Panzdah – Khordad
Godziny otwarcia: –
Opłata: –

Co tu dużo pisać…Bazar… Wielki 😉
Jest to stary historyczny bazar. Jest podzielony na kilka korytarzy o długości ponad 10 kilometrów, z których każdy specjalizuje się w różnych rodzajach towarów. Ma kilka wejść, przy czym Sabze-Meydan jest głównym wejściem. Oprócz sklepów, na bazarze możecie zobaczyć meczety, guesthousy i banki.  Bazar jest postrzegany jako siła konserwatyzmu w irańskim społeczeństwie, zapewniając silne powiązania między duchownymi, a kupcami z klasy średniej.

Rewolucja z 1979 r. otrzymała silne poparcie od kupców z Wielkiego Bazaru w Teheranie, jako jednego z najważniejszych bazarów w kraju.

Dziś Wielki Bazar jest nadal ważnym miejscem handlu. Jednak znaczna część handlu i finansów miasta została przeniesiona do nowych i ekskluzywnych części północnego Teheranu. Bazar jest najbardziej ruchliwy około południa i między 17:00 a 19:00. (źródło: wikipedia)

Film >>>KLIK<<< od 2:45

MAUZOLEUM CHOMEINIEGO

Stacja Haram-e Motahhar, trzeba podejść ok 500m
Godziny otwarcia: –
Opłata: –

W Mauzoleum ajatollaha Chomeiniego znajduje się grób Ruhollaha Chomeiniego i jego rodziny – jego żony Khadijeh Saqafi i jego drugiego syna Ahmad Chomeini oraz niektórych polityków.

Architektem grobu był Mohammed Tehrani. Jego budowa rozpoczęła się w 1989 roku po śmierci Chomeiniego i wciąż trwa.
Zewnętrzna część kompleksu świątynnego jest bardzo rozpoznawalnym zabytkiem. Ma złotą kopułę siedzącą na wysokim bębnie, otoczoną czterema wolnostojącymi minaretami.

Sarkofag Chomeiniego jest otoczony czterema 91-metrowymi wieżami, które symbolizują wiek Chomeiniego po jego śmierci. Ogromna złota środkowa kopuła ozdobiona jest 72 tulipanami, które symbolizują 72 męczenników, którzy walczyli i umarli wraz z imamem Hosseinem w Karbali. Głowna sala jest pokryta 12 000 dywanów.

W pogrzebie Chomeiniego, uczestniczyło 10 milionów nieopłacalnych żałobników. Gdy karawana jechała w stronę cmentarza, wielokrotnie była zatrzymywana. Ostatecznie tłum wziął trumnę i zaczął ją przesuwać nad głowami. Wezwano helikopter, ale było już za późno. Nawet uzbrojeni strażnicy  nie mogli powstrzymać ciała wypadającego z trumny oraz tłumu próbującego oderwać kawałki całunu, aby zachować święte relikwie.

Każdego roku około 4 czerwca, w rocznicę śmierci ajatollaha, setki tysięcy żałobników odwiedza świątynię. Podczas świętego miesiąca Muharram fontanny otaczające świątynię tryskają czerwoną, barwioną wodą.

Tak jak napisałam wcześniej, budowa kompleksu rozpoczęła się w 1989 r., ale jego część nie została jeszcze ukończona. Plan zakłada, że ​​sufit wnętrza zostanie pokryty małymi lustrami. (źródło: Lonely Planet)

Film >>>KLIK<<< od 3:19

WIEŻA AZADI

Stacja Meydan-e Azadi, po wyjściu ze stacji kierować się w prawo, aby móc bezpieczniej, co nie znaczy bezpiecznie, przejść przez ulicę
Godziny otwarcia:

• niedziela – czwartek: 9.00 – 20.15
• piątek: 07.10 – 20.35
• sobota: zamknięte

Opłata: –

Odwrócona w kształcie litery Y Wieża Azadi, została zbudowana w 1971 roku z okazji 2500-lecia pierwszego perskiego imperium. Jest jedną z wizualnych ikon Teheranu. Zaprojektowana przez Hosseina Amanata, pomysłowo łączy nowoczesną architekturę z tradycyjnymi wpływami irańskimi, Jest pokryta 8000 kawałkami białego marmuru, który został zamówiony przez Mohammada Rezę Pahlavi.

Warto wejść do środka, aby zobaczyć złożoną konstrukcję. Do góry można dojść schodami lub wjechać windą. Na górze są galerie ze zmieniającymi się wystawami i kawiarnia. Plac Azadi był miejscem wielu protestów podczas rewolucji w 1979 roku i pozostaje centralnym punktem dzisiejszych demonstracji. Warto wjechać na górę i zobaczyć miasto z wysokości czterdziestu pięciu metrów. (źródło: Lonely Planet)

GÓRA TOCHAL

stacja Tajrish, potem taksówką na parking, a następnie na piechotę – 30 minut marszu asfaltem pod górę lub meleksem do kolejki kabinowej
Godziny otwarcia kolejki kabinowej: w zależności od pory roku, można sprawdzić na oficjalnej stronie.
W dni wietrzne jest nieczynna.

Opłata za kolejkę kabinową:

Góra Tochal (3962m n.p.m.) znajduje się w masywie górskim w paśmie gór Elburs, rozciągającym się na ok. 12km (wschód-zachód). Na górę można się dostać na piechotę lub kolejką kabinową.

Kolejka kabinowa to jedna z najdłuższych na świecie linii wyciągów gondolowych o długości 7500 m. Została otwarta w 1978 roku i czy była później remontowana? któż to wie 😉

Zaczyna się w dolinie Velenjak, na północ od Teheranu, na wysokości 1900 m, a kończy na ostatniej stacji na wysokości 3740 m, w pobliżu głównego grzbietu Tochal. Wyciąg gondolowy umożliwia dostęp do ośrodków narciarskich i innych ośrodków rekreacyjnych w górach.

Wyciąg gondolowy ma cztery stacje: Stacja 1 znajduje się na wysokości 1900 m na początku doliny Velenjak (koniec ulicy Velenjak). Stacja 2 na 2400 metrów, stacja 5 na 2935 metrów (posiada restaurację oraz centrum ratunkowe) oraz stacja 7 na 3740 m. Stacja 7 toostatnia stacja kolejki gondolowej i znajduje się pośrodku stoku narciarskiego Tochal. Do tej stacji można również dotrzeć ze ścieżki wspinaczkowej Hezar-cham ze stacji 5.

Film >>>KLIK<<< od 4:05

CMENTARZ DOULAB (Dulab)

Stacja Piroozi, trzeba dojść jeszcze ponad 2 km
Godziny otwarcia: By wejść na teren cmentarza trzeba ustalić wcześniej termin wizyty z jego dozorcą. W tym celu wystarczy zadzwonić do Polskiej Ambasady w Iranie i umówić dogodną datę odwiedzin. My nie ustalałyśmy, byłyśmy po 19 i udało nam się wejść z małą pomocą Irańczyków (o tym można przeczytać: TEHERAN – relacja z pobytu, informacje praktyczne)
Opłata: –

Początki cmentarza rzymskokatolickiego Doulab sięgają połowy XIX wieku. W roku 1855 młody lekarz szacha Nasser od-Dina, dr Louis André Ernest zmarł i został pochowany na polu znajdującym się w teherańskiej dzielnicy Doulab, tuż obok cmentarza ormiańskiego. Ten skrawek ziemi miał później stać się miejscem pochówku dla wszystkich katolików Teheranu, tak obcokrajowców, jak i miejscowych. Grobowiec dr Cloqueta, zwieńczony niewielką ceglaną kopułą, można podziwiać do dnia dzisiejszego.

W 1942 r. ok. 120 tysięcy polskich żołnierzy i cywilów zwolnionych z sowieckiej niewoli przybiło do irańskiego portu Bandar Anzali. Część z nich, pod dowództwem generała Andersa, miała utworzyć Polską Armię na Wschodzie. Wielu z przybyszy było tak zagłodzonych i wynędzniałych, że nie przetrwało trudów podróży i zmarło wkrótce po przybyciu do Iranu.
W następstwie wydarzeń tamtych dni, polska ambasada odkupiła połowę terenu cmentarza i zorganizowała pochówek wielu zmarłych w Teheranie rodaków w praktyczny, lecz godny sposób.

W 2017r polska część cmentarza została odnowiona.
Więcej informacji o Polskim Cmentarzu w Teheranie, a także o pochowanych tam Polakach znaleźć można pod adresem :  https://www.doulabcemetery.org/ (strona w języku polskim).

Więcej zdjęć w galerii.

MOST NATURY

Stacja Shahid Haghani
Godziny otwarcia: 6.30 – 0.30
Opłata: –

Most został zaprojektowany przez 26 letnią obywatelkę Iranu, która nazywa się Leila Araghian. Ma 270 metrów, łączy dwa publiczne parki: Taleghani Park oraz Abo-Atash Park i przechodzi nad autostradą Modarres, jedną z głównych autostrad w północnej części Teheranu.

Most ma 3 poziomy, znajdują się na nim kawiarnie i restauracje. Jest popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Teheranu.

Nawet o północy spotkałyśmy tam wielu Irańczyków, którzy grali w sporty oraz oddawali się swojemu ulubionemu zajęciu – piknikowaniu.

Most został wielokrotnie nagrodzony jeszcze przed samym jego otwarciem w październiku 2014 roku.

A czy macie jakieś propozycje?